BANjALUKA, SARAJEVO - Ni OHR ni visoki predstavnik nemaju pravo da preuzimaju ulogu zakonodavca niti formiraju radne grupe za izradu zakona koji se odnosi na upravljanje i korišćenje državne imovine, a ako se, ipak, odluče na taj potez, samo će produbiti krizu u BiH.

Stav je to sagovornika “Glasa Srpske” nakon što su se pojavile spekulacije da je OHR, odnosno Kristijan Šmit sa pozicije visokog predstavnika, pod uticajem Savjeta za primjenu mira u BiH (PIK), počeo proces formiranja ekspertske grupe koja ima za cilj da pomogne u izradi zakona o upravljanju i korišćenju državne imovine BiH.

Pitanje imovine godinama je pod lupom domaćih i stranih predstavnika u BiH, a formalno-pravno nije ugašena ni zajednička komisija, formirana od predstavnika Savjeta ministara, vlada Srpske i FBiH, te drugih kojih se tiče ova oblast sa obje strane međuentitetske linije. Uz to, situaciju i političke odnose zakomplikovale su i pojedine odluke Ustavnog suda BiH i raniji potezi međunarodnog faktora.

Ipak, pojedini mediji, pozivajući se na informacije iz OHR-a, objavili su da je Šmit, a u skladu sa agendom “pet plus dva”, odnosno ciljevima koje institucije treba da ispune prije zatvaranja Kancelarije visokog predstavnika, krenuo u proces formiranja ekspertske grupe.

Činiće je, prema navodima, domaći i strani stručnjaci, iako, navodno, zadaci grupe još nisu do kraja definisani, a načelno za cilj imaju da pomognu institucijama - Parlamentu u Sarajevu da donese zakon o upravljanju i korišćenju državne imovine, što je naloženo presudama.

Redovni profesor ustavnog prava iz Banjaluke Milan Blagojević kaže da “tzv. Savjet za primjenu mira u BiH nije osnovan nijednim izvorom međunarodnog prava niti unutrašnjeg prava”.

- Ni Povelja UN niti bilo koja konvencija UN, a ni Dejtonski sporazum ne dozvoljavaju postojanje tog savjeta. Zato nema pravo da bilo kojoj državi, pa ni BiH, postavlja bilo kakve uslove, a to znači ni tzv. uslove pet plus dva. Iz istih razloga nema pravo da ovlašćuje niti da poziva Kristijana Šmita da formira bilo kakve tzv. ekspertske grupe - rekao je Blagojević za “Glas”.

OHR, dodaje, ni prema Dejtonskom sporazumu, a ni bilo kom drugom izvoru međunarodnog prava, ni prema Ustavu BiH, nema pravo da formira ovakve grupe. To, prema njegovim riječima, mogu da učine samo Parlament BiH, Savjet ministara ili Predsjedništvo BiH, ako smatraju potrebnim da se uopšte formira ova grupa.

- A nema potrebe za tim. Jer, Sporazum o sukcesiji imovine SFRJ, koji je ratifikovala BiH, u Aneksu A jasno propisuje da imovina BiH mogu biti samo one nepokretnosti koje su u katastru ili gruntovnici već bile  upisane na SFRJ. Dakle, sve ostale nepokretnosti koje nisu ranije bile upisane na SFRJ jesu vlasništvo entiteta na čijoj se teritoriji nalaze. Sve ovo je toliko jednostavno da ne postoji potreba za ekspertima i tzv. ekspertskim grupama. A Kristijana Šmita treba da bude sramota to što se lažno predstavlja kao navodni visoki predstavnik, iako nije imenovan na to mjesto od Savjeta bezbjednosti UN kao isključivo nadležnog organa, saglasno Dejtonu, Aneksu deset, kao jedinom izvoru međunarodnog prava kada je o tom pitanju riječ - zaključio je Blagojević.

Slično smatra i potpredsjednik Narodne skupštine RS Milan Petković.

- Nema potrebe za formiranjem bilo kakve komisije u vezi sa imovinom u BiH, a ako bi se zvanično i krenulo u tom pravcu, samo bi dodatno dovelo do produbljivanja krize u vezi sa tim pitanjem - zaključio je Petković za “Glas”. 

PIK je još 2004. godine zatražio od BiH da nađe trajno rješenje za pitanje državne imovine, zbog čega je i formirana Komisija za državnu imovinu koja je, na papiru, još aktivna.

Zabrane

Visoki predstavnik je 2005. godine nametnuo tri zakona o privremenoj zabrani raspolaganja državnom imovinom. Srpska je 2010. godine usvojila Zakon o statusu državne imovine koja se nalazi na teritoriji Srpske i pod zabranom je raspolaganja. Incko je 2011. obustavio njegovu primjenu, a godinu kasnije Ustavni sud BiH, odlučujući po zahtjevu Bošnjaka, stavio van snage taj zakon. Već je najavljeno da će taj, raniji republički zakon, ponovo pred poslanike.