Provjera stvarnog trajanja radnog vremena radnika u praksi je zahtjevna za dokazivanje, jer radnici nisu spremni da sarađuju sa inspektorom tokom inspekcijske kontrole. Najčešće se radnici obraćaju inspektoru rada, ističući da su radili prekovremeno i da im taj rad nije plaćen, tek kada dobiju otkaz ugovora o radu i kada više nemaju status radnika.

Ovo za Srpskainfo kažu u Inspektoratu RS u vezi s pitanjima o kontrolama prekovremenog rada i rezultatima kontrola.

– Upravo iz navedenih razloga, inspektori u kontrolama insistiraju na poštivanju obaveze dostavljanja radniku evidencije o prisutnosti na radu, jer na taj način mogu upoređivati obračunatu platu i naknadu u platnoj listi s vremenom koje su proveli na radu za taj obračunski period – navode u Inspektoratu.
U slučajevima kada je u evidencijama o dnevnoj prisutnosti radnika na radu evidentiran prekovremeni rad, inspekcija kontrolom obračuna i isplate plata i naknada plata provjerava da li je osnovna plata radnika uvećana po osnovu prekovremenog rada u skladu sa zakonom.

Nepravilnosti

Inspekcija rada je u 2018. godini obavila više od 2.300 provjera u vezi s radnim vremenom, u kojima je kontrolisano puno radno vrijeme, trajanje prekovremenog rada, preraspodjela radnog vremena, noćni rad i drugo. U ovoj godini do sada je obavljeno više od 700 provjera u vezi s radnim vremenom.

– Jedna od najučestalijih povreda zakona od strane poslodavca je upravo u pogledu radnog vremena. Najčešće utvrđene nepravilnosti odnose se na raspored rada radnika za period od 30 dana unaprijed, koji mora biti istaknut i dostupan na uvid svim radnicima, ažurnost vođenja evidencije o dnevnoj prisutnosti radnika na radu, kao i dostavljanje radniku na kraju mjeseca kopije evidencije o njegovom prisustvu na radu – napominju u Inspektoratu RS.

Navode da je u prosjeku u oko 30 izvršenih provjera u vezi s radnim vremenom utvrđeno da su poslodavci napravili neki od propusta.

Kazne

Mjere koje inspektori preduzimaju zavise od vrste nepravilnosti koja je utvrđena. U cilju otklanjanja nepravilnosti inspektori u ovim slučajevima rješenjem nalažu poslodavcu da izvrši raspored rada radnika u skladu sa zakonom, da evidencije o dnevnoj prisutnosti radnika na radu vodi ažurno, da radnicima na kraju mjeseca uručuje evidencije o njihovom prisustvu.

Zbog kršenja zakona, inspektori izriču i novčane kazne. Zakonom o radu propisana je kazna u iznosu od 2.000 KM do 12.000 KM za poslodavca ako radniku odredi duže puno radno vrijeme od propisanog radnog vremena, ako ne izvrši raspored radnog vremena radnika i ne vodi evidenciju o dnevnoj prisutnosti radnika na radu, ako radniku odredi da radi prekovremeno duže od propisanog vremena. Odgovorno lice u pravnom licu za ovaj prekršaj kažnjava se kaznom u iznosu od 200 do 1.200 KM.

Kolektivni ugovor

Zakonom o radu Republike Srpske precizno su definisani uslovi i način organizovanja prekovremenog rada. U slučaju neplaniranog povećanja obima posla, otklanjanja posljedica vremenskih nepogoda, havarija na sredstvima rada i drugih nesreća, radnik je dužan da, na zahtjev poslodavca, radi duže od punog radnog vremena.
Prekovremeni rad ne može trajati više od 10 časova sedmično, niti duže od četiri časa dnevno. Radnik u toku kalendarske godine ne može raditi prekovremeno više od 180 časova. Izuzetno, kolektivnim ugovorom može se utvrditi maksimalno trajanje prekovremenog rada do 230 časova godišnje. Za vrijeme prekovremenog rada radnik ima pravo na uvećanje plate.

srpskainfo